Wat is het belangrijkste onderdeel van een gespreksstarter? De vragen! Voordat de definitieve vragen waren geboren, ging er een lang weggetje aan vooraf. Met eerst twee hobby edities die input gaven voor de derde editie: Huisje Boompje Gesprekje. Die laatste editie kwam op de markt dus daar mocht geen foutje in zitten. Dus ging ik terug naar de studententijd: wetenschappelijke artikelen doorploeteren, boeken lezen en resultaat opsturen ter beoordeling.
(Ik heb zelf een hekel aan lange blogs lezen. En nu heb ik er zelf één geschreven… Als je geen zin hebt om zo lang te lezen: lees de alinea’s onder de kopjes Productje voor een samenvatting).
Editie 1: Huisje Boompje Veranderingetje (2018)
De basis van dit Huisje Boompje Gesprekje was een hobby project: Gaffie’s Relatie-Ouderschapsspel. Dit vragenspel had ik gemaakt tijdens mijn zwangerschap van Pepijn (zie blog ‘Mijn verhaaltje’). In die tijd werkte ik nog als verander management consultant. Met het ‘Gaffie’s Relatie-Ouderschapsspel’ ging ik thuis aan de slag met ons eigen veranderingsproject: het kindje-krijgen-veranderingsproject. In dit geval was ik mijn eigen klant. En die klant had één andere medewerker: Gerrit.
In mijn werk hield ik mij grofweg met drie dingen bezig:
- Klanten bewust maken van de verandering
- Verwachtingen managen
- Tooling ontwerpen om het veranderproces te ondersteunen.
Deze drie punten kwamen ook terug in het kindje-krijgen-veranderingsproject; door te praten over het leven als ouders werden we bewust van de verandering (1) en bespraken we elkaars verwachtingen(2). ‘Gaffie’s Relatie-Ouderschapsspel’ was de tooling (3) die ervoor moest ervoor zorgen dat we allerlei veranderingsonderwerpen bespraken. Onbewust nam ik mijn werk dus mee naar huis…

Om meer vragen te bedenken ging ik op zoek naar boeken en websites die mij konden helpen. Mijn grootste inspiratiebron was het boek ‘Liever Liefde dan de beste buggy’ van Corry Haverkort. Dit boek las ik voor mijn plezier en het was een mooie bron voor mijn spel. En ik gebruikte natuurlijk google om inspiratie op te doen: ‘vragen voor aanstaande ouders’, ‘opvoeding’ ‘zwanger vragen’ etc.

Daarnaast heb ik gezocht naar informatie over opvoeding en geloof. Gerrit is christelijk en ik ben niet-gelovig. Twee geloven op een kussen dus… Een verschil in geloof is niet altijd even handig in een relatie en dus ook niet met de opvoeding. Maar over verschillen moet je juist praten. Dus er moesten vragen over het geloof in. Websites als www.visie.eo.nl en www.geloofinhetgezin.nl gaven inspiratie, maar praten met Gerrit gaf nog wel de meeste inspiratie. Eerst praten over vragen die we zouden moeten bespreken, om vervolgens die vragen te bespreken. Logisch toch?
Uiteindelijk kon ik de vragen in vijf thema’s onderverdelen:
- Opvoeding
- Leven als Ouders
- Eigen jeugd
- Relatie
- Geloof
Bij thema’s waar ik nog niet genoeg vragen had, werd er opnieuw gegoogeld. Maar ik kon niet eeuwig doorgaan met zoeken. Er was ook wat tijdsdruk: het leek me wel leuk als we het spel konden spelen voordat Pepijn geboren werd. Het doel voor livegang was de laatste vakantie met ons tweetjes. En dat is gelukt: juni 2018 werd Gaffie’s Relatie-Ouderschapsspel geprint!
Productje
En zo werd Gaffie’s Relatie-Ouderschapsspel geboren vlak voor onze laatste vakantie met zijn tweeën. Deze kon mooi mee op vakantie! Uiteindelijk hadden we 16 kaarten met in totaal 80 vragen. Op elke kaart stonden vijf vragen van de vijf verschillende thema’s. Met een dobbelsteen bepaalde je welke vraag werd gesteld (bij zes mocht je kiezen). Een leuk hobby projectje voor ons samen. Klaar is spelletje!
Editie 2: 2019 Adoptie versie (2019)
En toen kwam er onverwacht nog een tweede versie van Gaffie’s Relatie-Ouderschapsspel. Toen ik een keer vertelde over ons Gaffie spel, reageerde mijn schoonzusje erg enthousiast. Anderhalf jaar later kwam het bericht dat mijn schoonzusje en zwager een adoptiekindje toegewezen hadden gekregen. Wat waren we blij voor hun! En spontaan kwam het idee om een adoptie versie van ons spel te knutselen om cadeau te geven. Het moest deze keer mooier geknutseld dan voor onszelf en de vragen moesten worden herzien.
Tijdens het spelen van het spel hadden we gemerkt dat niet alle vragen even sterk waren; antwoorden die bij meerdere vragen terugkwamen of vragen die nog lastig te beantwoorden waren als ouder-to-be. Deze vragen konden verwijderd worden. Daarnaast waren er nieuwe vragen ontstaan doordat we inmiddels ouders waren geworden. En er was een nieuw thema bijgekomen: adoptie.
Voor de meeste vragen maakt het niet uit of je de biologische ouders of adoptie ouders bent. Maar er zaten ook wat vragen in over zwangerschap en bevalling. Die moesten eruit.
En wat een adoptie versie zijn zonder adoptie vragen? Inspiratie kwam van websites als www.adoptie.nl en www.nederlandseadoptiestichting.nl. Er kwamen vragen in het spel als ‘Op welke manier vertellen we ons kindje over zijn/haar levensgeschiedenis?’ of ‘Wat is je het meest bijgebleven van de adoptie voorbereiding / voorlichting?’.
Productje
En zo was de adoptie versie geboren! Ook deze versie had maar een oplage van één stuk. De vragen werden aangepast naar onze eigen ervaringen. Zwanger- en bevalling gerelateerde vragen eruit en adoptie vragen erin. Uiteindelijk kwam ik voor deze versie uit op 23 kaarten met in totaal 115 vragen.

Editie 3: Huisje Boompje Gesprekje (2020)
En toen besloot ik toch Huisje Boompje Gesprekje op de markt te gaan brengen (hoe en waarom lees mijn blog ‘Mijn verhaaltje’). Één ding was zeker: het moest een professioneel product worden. En niet alleen de verpakking maar ook zeker de inhoud.
Daarom ben ik vanaf de basis begonnen: waarom dit gespreksspel? Waarom deze vragen? Met welk doel? Mijn doel is dat ouders praten over de onderwerpen waar ze mee te maken krijgen als ouders. Maar wat zijn deze onderwerpen?
Tijdens mijn studententijd kwam uit de Belbin test dat ik brononderzoeker was. Dat kwam nu goed van pas. Mijn aanpak was namelijk: bronnen verzamelen, lezen en analyseren. In de praktijk betekende dat lezen, notities maken en notities analyseren. Ondertussen typte ik elke potentiële vraag die in mijn hoofd kwam in mijn Excel met vragen.
In mijn brononderzoek ging ik van feiten naar meningen. Ik begon bij de wetenschap, vervolgens naar boeken van experts en uiteindelijk de meningen van ‘ervaringsdeskundigen’. Zo had ik vanuit verschillende invalshoeken input voor mijn gespreksspel.

Fase 1: wat zegt de wetenschap?
Wetenschappelijke artikelen lezen… dat is lang geleden! Ook wel weer wennen; hoe pak je dat aan? Vriendin Heleen (promoveert in psychologie) hielp me op weg. Je start met een ‘systematic review’. Ohja! Dat is een samenvatting van wetenschappelijke literatuur over een bepaald onderwerp.
De systematic review die ik gebruikt heb is ‘A systematic review and meta-synthesis of the impact of becoming parents on the couple relationship’ (A. Delicate, S. Ayers, S. McMullen, 2018). In dit artikel worden wetenschappelijke artikelen ingedeeld in zes thema’s. Ik heb even getwijfeld of ik deze zes thema’s terug laat komen in het spel. Maar uiteindelijk besloten dat niet te doen; het moet gaan om de beste en de leukste vragen. Dat wordt niet bepaald door thema’s. Daar sneuvelde dus ook de thema’s van de eerste twee edities.

Vanuit de systematic review ging ik de andere artikelen lezen waar naar verwezen wordt. Tijdens het lezen van de artikelen, ging ik met de markeerstift aan de slag (net als vroeger) en notities maken. Het was een mooie input voor mijn eigen brainstorm. Vanzelf popten er vragen in me op over hoe de relatie gaat veranderen, over een veranderende rolverdeling en … de invloed op je seks leven.
Opvallend vond ik hoeveel artikelen verwezen naar het effect van een eerste kindje op je sexleven. De fysieke toestand van de vrouw, de vermoeidheid, de focus op de baby en de aanwezigheid van het kind hebben invloed op je seks leven Olsson et al. (2010), Ahlborg and Strandmark, (2001) en Faircloth (2015). Maar niet altijd in de negatieve zin. In sommige onderzoeken kwam juist positieve invloed naar boven (Olsson et al., 2005), (Williamson et al., 2008), (MacAdam et al., 2011). Anyway, een vraagje over seks moest erin.
Productje
Veel notities en geprinte artikelen met veel markeerstift (sorry milieu). Met het doorlezen van de notities kwamen er nieuwe vragen naar boven. De notities analyseren heb ik bewust na de volgende fase gedaan. Zo kon ik verbanden gaan leggen tussen de wat meer droge feiten en de praktijk.
In deze fase was het ook fijn om te lezen wat er uit (kwalitatief) onderzoek naar boven kwam. Vooral dat praten en communicatie een must zijn om de relatie goed te houden in de pittige starttijd als ouders. Buiten dat het me inhoudelijke input gaf, steunde het mij ook in het doorgaan met het ontwikkelen van het product.

Fase 2: wat zeggen de experts?
In fase twee ging ik op zoek naar de mening van ‘deskundigen’ oftewel de ‘experts’. Mijn bronnen waren websites, informatiefolders en boeken. Google heeft me zeker geholpen maar vaak vlieg je ook van het één naar het ander: websites verwijzen naar boeken en boeken verwijzen weer naar websites.
Het wordt wel een hele lange blog om alle websites en boeken te noemen (als ik ze allemaal nog zou weten), dus hier even een paar:
Deze website is gemaakt door de Opvoedinformatie Nederland. Veel objectieve informatie over allerlei onderdelen van het ouderschap. Voor mij waren de artikelen over samen opvoeden, gesprek aangaan over opvoeding en taakverdeling vooral interessant.
Deze website is een online cursus speciaal voor ouders met jonge kinderen. De filmpjes op de website heb ik gekeken. Terwijl ik notities maakte moest ik regelmatig lachen om de herkenbare gesprekken tussen ouders.
Liever liefde dan de beste buggy
Zoals eerder benoemd las ik in fase 1 het boek ‘Liever liefde dan de beste buggy’ van Corry Haverkort. Het was leuk om dit boek opnieuw te lezen, maar nu als ouder. Waar ik eerst bij het lezen dacht: ‘Hoe zal dat bij ons straks gaan?’, dacht ik nu ‘waah die anekdotes zijn wel erg herkenbaar’. De hoofdstukken over de invloed van je eigen jeugd, opvoedstijlen en seks heb ik de meeste notities bij gemaakt. Mooie quote uit het boek: Waarom wel je kind, maar niet je partner begrijpen?
Dit is een geweldig grappig boek van Jancee Dunn. Ze schrijft vooral vanuit haar eigen ervaring met veel humor. Maar verwijst ook regelmatig naar relatietherapeuten en psychologen. Weer kwamen de bekende thema’s naar voren als taakverdeling, ruzie maken en … seks!:) Ook al wil je niks weten over relatie en baby’s, dan nog is het een boek waarbij je hardop moet lachen.
Productje
Deze ‘Expert’ fase was een stuk praktischer. Veel anekdotes en voorbeelden uit de praktijk. De notities uit fase één en twee ben ik gaan samenvoegen en gaan groeperen. Er zat veel overlap in wat betreft onderwerpen. Maar vragen over de eigen jeugd zijn vooral uit deze fase gekomen. De vragenlijst werd uitgebreid naar 140.
Het eindproduct uit deze fase wilde ik ter review sturen naar de mensen in fase 3. Dat betekende dat ik kritisch door de vragenlijst ben gelopen. Er bleven 125 vragen over, waarbij zeventig vragen een ‘ja’ kregen in de kolom ‘In spel?’.

Fase 3: Opsturen ter beoordeling
Oké misschien zijn mijn vrienden en familie geen Jan en alleman. Maar ik heb wel geprobeerd uit mijn netwerk een groep te selecteren die een beetje divers is: nog-geen-ouder, net ouder, ouder van meerdere kinderen, moeders én vaders. Ik heb gevraagd de huidige vragen te reviewen, gemiste vragen aan te dragen en alle andere feedback die je te binnen schiet mag ook over de schutting worden gegooid.
Het was leuk om te zien hoe verschillend er gereageerd wordt. Op sommige vragen werd hetzelfde gereageerd, bijvoorbeeld bij de woorden ‘als je ouder bent’. De terechte opmerking dat je dit verkeerd kan interpreteren (leeftijd in plaats van vader / moeder). Maar er werd ook verschillend gereageerd op vragen. Bijvoorbeeld bij de vraag ‘Beschrijf eens hoe je denkt dat een dag eruit zal zien over een jaar?’. De meningen liepen uiteen van ‘Leuk! Zie je elkaars verwachtingspatroon’ tot ‘Vaag, dit weet je toch niet’.
Er werden leuke tips en adviezen gegeven. Niet alleen extra vragen, maar ook of je sommige vragen niet beter als stelling kan formuleren. Dan zorgt eerder voor een leuke discussie. Dat advies heb ik overgenomen. Zo werden stellingen geboren!
Ook kreeg ik een tip om een link of qr-code toe te voegen naar opvoedkundige websites. Deze tip heb ik vooralsnog niet overgenomen. Het doel van het spel is om het gesprek te prikkelen, los van alle opvoed theorieën. Als partners toch behoefte daaraan hebben, zal de smartphone niet ver weg zijn om te googelen.
Een andere tip die meerdere keren terugkwam: dit is ook een leuk spel voor na de geboorte. Zeker het eerste half jaar, maar ook om opnieuw over opvoeding en relatie te praten als je oudere kinderen hebt. Dat zette me aan het denken. Is het haalbaar om het spel aan te passen zodat het voor alle ouders te spelen is? Nee. Er zit toch wel een verschil in onderwerpen als je al ouders bent van oudere kinderen of je net ouders wordt. Maar de onderwerpen zijn wél gelijk als je zwanger bent of net ouders bent geworden. Het enige verschil is het onderwerp ‘zwangerschap/geboorte’. Daarom besloot ik de vragen over zwangerschap en geboorte er uit te halen. En zo was Huisje Boomje Gesprekje kraamcadeau proof geworden!
Uiteindelijk heb ik feedback meegenomen en ben ik tot een definitieve lijst gekomen. Die nog weer een paar keer werd herzien. Of ik kwam tot een ander inzicht, of het paste niet goed op de kaartjes of er paste toch minder kaartjes in het doosje dan gedacht. Vooral dat laatste heeft een paar keer ervoor gezorgd dat ik toch weer een vraag/stelling moest laten vallen of dat ik vragen ging samenvoegen.
De uiteindelijke lijst met vragen heb ik doorgestuurd naar mijn schoonmoeder voor een taalkundig advies. Ik ben taalkundig niet zo sterk (misschien is het je al opgevallen;)) dus ik kon wel wat hulp gebruiken. Ook deze stap vroeg wat meer tijd en aandacht dan voor die tijd bedacht. De zinsopbouw klopt niet, maar hoe dan wel? En is ‘leegeten’ aan elkaar of niet? En is het ‘werk-privébalans’ met koppelteken en aan elkaar? Ik heb wel geleerd dat meningen hier over verschillen en taal ook verandert. Met mijn schoonmoeders kennis en de hulp van websites als www.onzetaal.nl of www.spatiegebruik.nl zijn we eruit gekomen.

Productje final
In mijn studententijd probeerde ik met zo min mogelijk moeite de eindstreep te halen. Daar had ik nu geen last van. Integendeel. Ik had nu meer moeite om te zeggen dat ik genoeg informatie had. Er is eindeloos veel te lezen over liefde, relatie en ouderschap.
Het gaf vertrouwen dat ik steeds dezelfde onderwerpen tegenkwam. Mijn doel was immers om uit te zoeken welke onderwerpen ouders over moeten praten met de komst van een eerste kindje. Of het nu om de wetenschap gaat, relatietherapeuten die boeken schrijven of vrienden die tips geven, dezelfde onderwerpen komen terug: rolverdeling, opvoedingsstijlen, seks, eigen jeugd, relatietijd etc.
Door op dezelfde onderwerpen uit te komen, kwam ik ook steeds weer op dezelfde vragen uit. De kunst was om deze vragen goed ‘vorm’ te geven in taal, zodat ‘de lezers’ ook geprikkeld worden om een gesprekje te voeren. In deze blog heb ik verschillende mensen genoemd die me geholpen hebben op dit weggetje naar Huisje Boompje Gesprekje, dank!
Stel je hebt na het spelen van Huisje Boompje Gesprekje nog tips, dan hoor ik het graag! Op naar editie 4…
